Phòng uốn ván khi mang thai

3 min read

Bệnh uốn ván (phong đòn gánh) do độc tố tetanospasmin của Clostridium tetani gây co giật và căng cứng cơ. Vi khuẩn tồn tại khắp nơi, xâm nhập qua vết thương hở và bền với nhiệt độ cũng như chất tiệt trùng. Triệu chứng thường khởi phát ở cơ nhai, cơ mặt, cơ gáy rồi lan dần toàn thân, có tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt với phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh.

Vaccine uốn ván

Vaccine không chứa vi khuẩn sống, mà chứa giải độc tố uốn ván (tetanus toxoid) — tức là độc tố đã bị làm yếu không còn gây bệnh nhưng vẫn kích thích hệ miễn dịch sản xuất kháng thể. Những kháng thể này sẽ bảo vệ cơ thể nếu sau này bị vi khuẩn uốn ván xâm nhập.

Lợi ích

Bảo vệ mẹ: Ngăn ngừa uốn ván tử cung trong quá trình sinh đẻ.
Bảo vệ bé: Kháng thể mẹ truyền qua nhau thai giúp phòng uốn ván rốn sơ sinh.
An toàn: Vaccine đã được kiểm định và chứng minh không gây hại cho mẹ và thai nhi.

Chỉ định

Chưa tiêm hoặc không rõ lịch sử:

Mũi đầu tiên khi mang thai lần đầu.
Mũi nhắc lại sau ≥ 1 tháng.
Mũi tiếp theo sau ≥ 6 tháng (hoặc ở lần mang thai sau).
Mũi thứ tư sau ≥ 1 năm (hoặc ở lần mang thai sau).
Mũi thứ năm sau ≥ 1 năm (hoặc ở lần mang thai sau).

Đã tiêm 3 mũi cơ bản:

Mũi đầu khi mang thai lần đầu.
Mũi nhắc lại sau ≥ 1 tháng.
Mũi thứ ba sau ≥ 1 năm.

Đã tiêm đủ 4 mũi trong vòng 10 năm:

Không cần tiêm lại.
Nếu mũi cuối cách > 10 năm, tiêm 2 mũi nhắc lại.

Mang thai lần đầu, chưa đủ 3 mũi cơ bản:

Mũi đầu sau 20 tuần.
Mũi nhắc lại ≥ 1 tháng sau (hoặc trước sinh ≥ 1 tháng).

Chống chỉ định

Tiền sử sốc phản vệ hoặc dị ứng nghiêm trọng với vaccine/tá dược.
Bệnh lý cấp tính, sốt cao, suy giảm miễn dịch nặng — hoãn đến khi ổn định.
Bệnh nền nặng (suy tim, suy thận, tự miễn, rối loạn đông máu) — thực hiện khi có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Tài liệu tham khảo

Bộ Y tế (2017) - THÔNG TƯ 38/2017/TT-BYT HƯỚNG DẪN TIÊM CHỦNG MỞ RỘNG
WHO (2018) - Maternal and Neonatal Tetanus Elimination
ACIP - Tetanus Vaccination: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices