U xơ tử cung và thai kỳ

3 min read

U xơ cơ tử cung có thể tồn tại và thay đổi kích thước khi mang thai. Vị trí, số lượng, kích thước và biến chứng của nhân xơ sẽ quyết định triệu chứng và hướng xử trí.

Đau

Đau âm ỉ vùng chậu thường do u xơ thoái hóa hay chèn ép.

Nội khoa

Điều trị ban đầu: Acetaminophen (paracetamol) liều tối đa 3 g/ngày. Nếu đau nặng: Có thể dùng opioid liều chuẩn trong 48 giờ.

NSAIDs (ibuprofen, indomethacin) chỉ khi thai < 32 tuần do nguy cơ: Đóng ống động mạch sớm. Tăng áp phổi sơ sinh. Đa ối, rối loạn chức năng tiểu cầu thai nhi.

Hỗ trợ: Nghỉ ngơi, tư thế nghiêng trái giảm chèn ép tĩnh mạch chủ dưới. Bù đủ nước và điện giải khi có dấu hiệu đa ối do u xơ.

Ngoại khoa

Bóc u xơ trong mổ lấy thai: Không bóc u xơ “đại trà” trong mổ lấy thai nếu không có chỉ định; Cân nhắc kỹ: kinh nghiệm phẫu thuật viên. Lượng máu dự trữ. Vị trí, số lượng, kích thước nhân xơ.

Chỉ định:

Nhân xơ đoạn dưới tử cung có nguy cơ bế sản dịch, viêm nội mạc sau mổ.
Nhân xơ gần đường rạch cơ tử cung, gây khó khâu vết mổ.
Nhân xơ dưới thanh mạc có cuống (FIGO 5-7), bóc dễ, không làm tăng đáng kể chảy máu.

Theo dõi sau phẫu thuật: Phụ nữ từng bóc u đoạn dưới có thể sinh thường các lần sau, nhưng phải theo dõi sát cơn chuyển dạ và vết mổ cũ.

U xơ tử cung và hiếm muộn

Bảng “Vị trí u xơ” - FIGO.

Vị trí u xơ (FIGO)	Kích thước	Khuyến nghị can thiệp trước ART
L0-L2 (dưới niêm mạc)	> 3 cm	Nội soi buồng tử cung bóc u xơ trước ART
L0-L2	≤ 3 cm	Có thể chuyển ART ngay nếu không biến dạng
L3-L5 (trong cơ)	—	Nếu sảy thai liên tiếp hoặc thất bại chu kỳ ICSI: Cân nhắc bóc u xơ
L6 (kẹt giữa cơ và thanh mạc)	—	Ít ảnh hưởng → ưu tiên ART trước nếu tuổi > 35

Đánh giá tổng trạng, dự trữ buồng trứng (AMH, FSH). Ưu tiên chu kỳ ICSI nếu vòi Fallop tổn thương nặng.

Đối với nhân xơ kích thước nhỏ, không biến dạng lòng tử cung, có thể bắt đầu ART, theo dõi sát.

Tài liệu tham khảo

Trường ĐH Y Dược TP. HCM (2020) - Team-based learning
Bệnh viện Từ Dũ (2022) - Phác đồ điều trị Sản Phụ khoa