Vi chất
4 min read
Việc bổ sung sắt, canxi, DHA và magie trong thai kỳ cần thiết để:
- Đảm bảo sự phát triển toàn diện của thai nhi.
- Giúp mẹ bầu duy trì sức khỏe tốt, tránh thiếu hụt vi chất.
- Phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm trong thai kỳ và sau sinh.
DHA (Docosahexaenoic Acid)
Phần tiêu đề “DHA (Docosahexaenoic Acid)”DHA là axit béo omega-3 chuỗi dài, cần thiết cho sự phát triển hệ thần kinh và thị giác:
Vai trò:
- Thúc đẩy phát triển não bộ và võng mạc, đặc biệt trong 3 tháng cuối thai kỳ và 2 năm đầu đời.
- Tăng khả năng nhận thức, trí thông minh (IQ).
- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch và hệ miễn dịch cho mẹ và bé.
- Giảm nguy cơ sinh non, nhẹ cân, trầm cảm sau sinh.
- Hỗ trợ ổn định huyết áp, giảm nguy cơ tiền sản giật.
Tác dụng phụ: Mùi tanh, ợ nóng nếu sản phẩm kém tinh khiết.
Nguồn thực phẩm:
- Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá mòi (ưu tiên cá đánh bắt tự nhiên, tránh cá chứa thủy ngân).
- Trứng bổ sung DHA, tảo biển.
- Hạt chia, óc chó (chứa ALA - tiền chất chuyển hóa thành DHA).
- Dầu cá tinh khiết dạng viên nang.
Sắt là khoáng chất thiết yếu tạo hemoglobin, giúp vận chuyển O₂:
Vai trò:
- Ngăn ngừa thiếu máu do thiếu sắt - tình trạng phổ biến trong thai kỳ.
- Đảm bảo cung cấp O₂ đầy đủ cho thai nhi và cơ thể mẹ.
- Giảm nguy cơ sinh non, thai nhẹ cân.
- Hỗ trợ phát triển hệ miễn dịch và thần kinh của thai nhi.
Tác dụng phụ:
- Táo bón, phân sẫm màu, buồn nôn, đau dạ dày.
- Giảm hấp thu nếu dùng cùng canxi hoặc thực phẩm giàu phytate.
Nguồn thực phẩm:
- Gan động vật, thịt đỏ (bò, cừu).
- Hải sản: Sò huyết, ngao, hến.
- Rau lá xanh đậm: Rau muống, cải bó xôi.
- Các loại đậu, hạt bí, mè, ngũ cốc tăng cường sắt.
Canxi
Phần tiêu đề “Canxi”Canxi là thành phần chính cấu tạo xương, răng và hỗ trợ chức năng cơ bắp, thần kinh:
Vai trò:
- Hình thành và phát triển hệ xương, răng cho thai nhi.
- Bảo vệ mẹ khỏi loãng xương trong và sau thai kỳ.
- Hỗ trợ co cơ, dẫn truyền thần kinh, điều hòa huyết áp.
- Giảm nguy cơ tiền sản giật và chuột rút cơ.
Tác dụng phụ: Táo bón, đầy bụng khi dùng liều cao hoặc dạng khó hấp thu.
Nguồn thực phẩm:
- Sữa, phô mai, sữa chua.
- Cá nhỏ ăn cả xương: Cá cơm, cá mòi.
- Rau xanh: Cải bó xôi, cải xoăn, rau dền.
- Đậu phụ, đậu nành, mè, hạt chia.
- Nước khoáng giàu canxi, trứng.
Magie
Phần tiêu đề “Magie”Magie (Mg) là khoáng chất tham gia hơn 300 phản ứng sinh học trong cơ thể:
Vai trò:
- Giảm chuột rút, cải thiện giấc ngủ và thư giãn cơ bắp.
- Điều hòa huyết áp, hỗ trợ giảm nguy cơ tiền sản giật.
- Tăng cường chuyển hóa năng lượng.
- Giảm lo âu, cải thiện tâm trạng.
- Hỗ trợ nhịp tim ổn định và chức năng thần kinh.
Tác dụng phụ: Tiêu chảy nếu dùng quá liều hoặc dạng magie không phù hợp.
Nguồn thực phẩm:
- Hạt: Bí, hướng dương, điều.
- Các loại đậu: Đậu đen, đỏ, nành.
- Rau lá xanh: Bina, cải bó xôi.
- Bơ, chuối, socola đen (≥ 70% cacao).
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt.
Nhu cầu
Phần tiêu đề “Nhu cầu”Bảng “Bổ sung sắt, canxi, DHA trong thai kỳ”.
| Giai đoạn | DHA | Sắt | Canxi | Magie |
|---|---|---|---|---|
| Tam cá nguyệt I (0-13 tuần) | 200-300 mg/ngày | 30 mg/ngày (nếu thiếu máu) | Qua thực phẩm là chính | Tùy triệu chứng, không bắt buộc |
| Tam cá nguyệt II (14-27 tuần) | 200-300 mg/ngày | 30-60 mg/ngày | 1000 mg/ngày | Tùy triệu chứng |
| Tam cá nguyệt III (28-40 tuần) | 200-300 mg/ngày | 30-60 mg/ngày | 1000-1200 mg/ngày | 200 mg/ngày nếu có triệu chứng |
Magie chỉ cần bổ sung nếu có triệu chứng như chuột rút, mất ngủ, lo âu.
Thảm khảo hướng dẫn
Phần tiêu đề “Thảm khảo hướng dẫn”Bảng “Sử dụng sắt, canxi, DHA trong ngày”.
| Buổi | Sản phẩm bổ sung | Hướng dẫn bổ sung hằng ngày |
|---|---|---|
| Sáng | Acid folic, DHA | Uống acid folic sau ăn sáng; DHA sau bữa sáng hoặc trưa, tránh uống khi đói. |
| Trưa | Canxi | Uống canxi sau bữa trưa, có thể chia 2 lần/ngày (≤ 600 mg/lần để hấp thu tốt). |
| Tối | Sắt | Uống sắt sau bữa tối hoặc trước khi ngủ, nên kèm vitamin C (cam, ổi) để tăng hấp thu. |
- Không uống sắt và canxi cùng lúc (canxi ức chế hấp thu sắt).
- DHA nên chọn loại tinh khiết, không mùi tanh; Uống sau ăn để hấp thu tốt hơn.
- Magie nên uống sau bữa ăn nhẹ để giảm nguy cơ tiêu chảy.
- Tránh uống canxi với cà phê, trà, nước ngọt có ga vì làm giảm hấp thu.
- Uống đủ nước mỗi ngày (1.5-2 L) để hỗ trợ tiêu hóa và phòng táo bón.
Tài liệu tham khảo
Phần tiêu đề “Tài liệu tham khảo”- WHO - Iron and folic acid supplementation
- CDC - Nutrition During Pregnancy
- NCBI - Nutrition During Pregnancy
- ACOG - Nutrition During Pregnancy
- UNICEF - Maternal Nutrition